Leczenie szpiczaka mnogiego często może pomóc złagodzić objawy i poprawić jakość życia. Jednak szpiczaka zwykle nie można wyleczyć. Oznacza to, że konieczne jest dodatkowe leczenie, gdy rak powróci (nawrót).
Nie każdy, u którego zdiagnozowano szpiczaka, wymaga natychmiastowego leczenia – na przykład schorzenie może nie powodować żadnych problemów. Czasami nazywa się to bezobjawowym lub tlącym się szpiczakiem .
Jeśli nie potrzebujesz leczenia, będziesz monitorowany pod kątem oznak, że rak zaczyna powodować problemy. Jeśli potrzebujesz leczenia, najczęściej używane opcje opisano poniżej.
Omówienie leczenia szpiczaka mnogiego
Jeśli masz szpiczaka mnogiego, będziesz pod opieką zespołu, którym zwykle kieruje konsultant hematolog specjalizujący się w szpiczaku.
Zespół omówi Twój stan i zaleci najlepsze leczenie. Jednak ostateczna decyzja o rozpoczęciu leczenia będzie należała do Ciebie.
Przed wizytą w szpitalu w celu omówienia możliwości leczenia przydatne może być sporządzenie listy pytań, które należy zadać specjaliście. Na przykład możesz chcieć poznać zalety i wady konkretnego zabiegu.
Kontrola szpiczaka
Początkowe leczenie szpiczaka mnogiego może obejmować:
- nieintensywne – dla starszych lub mniej sprawnych pacjentów (jest to częstsze)
- intensywny – dla młodszych lub bardziej sprawnych pacjentów
Zarówno nieintensywne, jak i intensywne leczenie polega na przyjmowaniu kombinacji leków przeciwszpiczakowych. Ale intensywne leczenie obejmuje wyższe dawki, po których następuje przeszczep komórek macierzystych.
Leki te zwykle obejmują lek do chemioterapii, lek steroidowy oraz talidomid lub bortezomib.
Chemoterapia
Leki stosowane w chemioterapii zabijają komórki szpiczaka. W leczeniu szpiczaka mnogiego często łączy się kilka metod leczenia.
Te zabiegi są często przyjmowane w postaci tabletek. Efekty uboczne są zwykle łagodne, ale mogą obejmować:
- zwiększone ryzyko infekcji
- źle się czuć
- wymioty
- wypadanie włosów
- uszkodzenie nerwów (neuropatia)
Twój lekarz udzieli Ci porad i informacji o ryzyku wystąpienia potencjalnie poważnych infekcji. Poinformują Cię również, co możesz zrobić, aby zmniejszyć ryzyko.
Steroidy
Kortykosteroidy pomagają niszczyć komórki szpiczaka i zwiększają skuteczność chemioterapii. Najczęstszymi typami stosowanymi w leczeniu szpiczaka są deksametazon i prednizolon.
Sterydy przyjmuje się doustnie po jedzeniu. Możliwe działania niepożądane obejmują:
- zgaga
- niestrawność
- zwiększony apetyt
- zmiany nastroju
- problemy ze snem (bezsenność)
Talidomid
Talidomid może pomóc w zabijaniu komórek szpiczaka. Przyjmuje się go w postaci tabletki codziennie – zwykle wieczorem, ponieważ może wywołać senność.
Inne częste działania niepożądane obejmują:
Talidomid może powodować wady wrodzone, dlatego nie powinien być stosowany przez kobiety w ciąży, a podczas leczenia należy stosować skuteczną metodę antykoncepcji, taką jak prezerwatywa .
Istnieje również ryzyko powstania zakrzepów krwi podczas przyjmowania talidomidu, dlatego możesz otrzymać leki, które pomogą temu zapobiec.
Należy natychmiast skontaktować się z zespołem opieki, jeśli wystąpią objawy zakrzepu krwi, takie jak ból lub obrzęk jednej z nóg lub ból w klatce piersiowej i duszność .
Więcej informacji na temat talidomidu można znaleźć w Myeloma UK.
Bortezomib
Bortezomib (Velcade) może pomóc zabić komórki szpiczaka, powodując gromadzenie się w nich białka.
Istnieją pewne ograniczenia co do tego, kto może mieć bortezomib, ale członek Twojego zespołu opieki omówi to z Tobą.
Lek podaje się we wstrzyknięciu, zwykle pod skórą. Możliwe działania niepożądane obejmują:
Więcej informacji na temat bortezomibu można znaleźć w firmie Myeloma UK.
Przeszczep komórek macierzystych
Osobom poddanym intensywnemu leczeniu podaje się znacznie większą dawkę chemioterapii w szpitalu, aby pomóc zniszczyć większą liczbę komórek szpiczaka. Ma to na celu osiągnięcie dłuższego okresu remisji (gdy w organizmie nie ma oznak aktywnej choroby), ale nie prowadzi do wyleczenia.
Jednak te wysokie dawki wpływają również na zdrowy szpik kostny, więc konieczne będzie przeszczepienie komórek macierzystych , aby umożliwić odzyskanie szpiku kostnego.
W większości przypadków komórki macierzyste zostaną pobrane od Ciebie, zanim zostaniesz przyjęty na leczenie wysokodawkowe. W bardzo rzadkich przypadkach pobiera się je od rodzeństwa lub niespokrewnionego dawcy.
Leczenie nawrotów
W przypadku nawrotu szpiczaka konieczne jest dalsze leczenie. Leczenie nawrotów jest podobne do leczenia początkowego, chociaż często preferowane jest leczenie nieintensywne. Niewielka grupa osób może odnieść korzyść z drugiego kursu leczenia dużymi dawkami, o którym porozmawia z tobą hematolog.
Można również podawać dodatkowe leki – takie jak lenalidomid, pomalidomid, karfilzomib i daratumumab – oraz inne leki stosowane w chemioterapii.
Możesz również zostać zapytany, czy chcesz wziąć udział w badaniach klinicznych nad nowymi metodami leczenia szpiczaka mnogiego.
Lenalidomid i pomalidomid
Lenalidomid i pomalidomid są podobne do talidomidu. Oba są przyjmowane doustnie i mogą wpływać na komórki wytwarzane przez szpik kostny, co może powodować:
- zwiększone ryzyko infekcji – w wyniku małej liczby białych krwinek
- niedokrwistość – spowodowana małą liczbą czerwonych krwinek
- siniaki i krwawienia – z powodu małej liczby płytek krwi
Mogą również zwiększać ryzyko powstania zakrzepów krwi i powodować inne działania niepożądane podobne do talidomidu.
Poinformuj swój zespół medyczny, jeśli wystąpią jakiekolwiek problemy lub nietypowe objawy podczas przyjmowania lenalidomidu lub pomalidomidu.
Więcej informacji na temat lenalidomidu i pomalidomidu można znaleźć w witrynie Myeloma UK.
Carfilzomib
Karfilzomib jest lekiem podobnym do bortezomibu. Jednak w przeciwieństwie do bortezomibu podaje się go regularnie jako leczenie długoterminowe. Jest również podawany jako wstrzyknięcie do żył (dożylnie), a nie pod skórę (podskórnie).
Karfilzomib jest bardziej intensywnym leczeniem niż bortezomib, a hematolog udzieli porady, które leczenie jest dla Ciebie najlepsze. Możliwe działania niepożądane obejmują problemy z nerkami i sercem oraz, rzadziej, uszkodzenie nerwów.
Więcej informacji na temat karfilzomibu można znaleźć w firmie Myeloma UK.
Daratumumab
Daratumumab to nowe leczenie przeciwciał dostępne w Wielkiej Brytanii w leczeniu szpiczaka, który powrócił kilka razy. Celuje w jedno z białek komórek szpiczaka o nazwie CD38 i pomaga zabijać komórki nowotworowe szpiczaka.
Daratumumab jest podawany w postaci kroplówki dożylnej przez długi czas, regularnie.
Twój hematolog omówi z tobą możliwe działania niepożądane, ale większość ludzi bardzo dobrze je toleruje. Jednak pierwsza dawka często wywołuje reakcję alergiczną, co oznacza nocleg w szpitalu.
Więcej informacji na temat daratumumabu można znaleźć w firmie Myeloma UK.
Panobinostat
Panobinostat to nowsza metoda leczenia szpiczaka mnogiego. Jest podawany jako tabletka przez kilka miesięcy, razem z bortezomibem i tabletką steroidową.
Jego główne skutki uboczne to biegunka, zmęczenie i niska liczba krwinek. Czasami może powodować problemy z sercem, ale hematolog omówi z Tobą możliwe działania niepożądane.
Więcej informacji na temat panobinostatu można znaleźć w Myeloma UK.
Leczenie objawów i powikłań szpiczaka
Oprócz głównych metod leczenia szpiczaka mnogiego może być konieczne leczenie, które pomoże złagodzić niektóre problemy spowodowane przez ten stan. Na przykład:
- środki przeciwbólowe – w celu zmniejszenia bólu
- radioterapia – w celu złagodzenia bólu kości lub pomocy w gojeniu się kości po chirurgicznej naprawie
- lek bisfosfonianowy podawany w tabletkach lub we wstrzyknięciach – aby zapobiec uszkodzeniu kości i zmniejszyć stężenie wapnia we krwi
- transfuzje krwi lub leki zawierające erytropoetynę – w celu zwiększenia liczby czerwonych krwinek i leczenia anemii
- operacja – w celu naprawy lub wzmocnienia uszkodzonych kości lub leczenia kompresji rdzenia kręgowego (główna kolumna nerwów biegnąca po plecach)
- dializa – może być konieczna, jeśli wystąpi niewydolność nerek
- wymiana osocza – zabieg polegający na usunięciu i zastąpieniu płynu tworzącego krew (osocze), jeśli masz wyjątkowo gęstą krew
Te zabiegi mogą powodować skutki uboczne i komplikacje. Upewnij się, że omówiłeś potencjalne ryzyko i korzyści ze swoim zespołem terapeutycznym.
Próby i badania kliniczne
Trwają badania w celu znalezienia nowych metod leczenia szpiczaka mnogiego i sposobów ulepszenia stosowania już istniejących. Aby w tym pomóc, możesz zostać poproszony o wzięcie udziału w badaniu klinicznym podczas leczenia.
Badania kliniczne zwykle obejmują porównanie nowego leczenia z już istniejącym, aby sprawdzić, czy nowe leczenie jest mniej lub bardziej skuteczne.
Należy pamiętać, że nowe leczenie nie gwarantuje, że będzie ono skuteczniejsze niż dotychczasowe.
Nigdy nie będziesz wywierać presji, aby wziąć udział w badaniu, jeśli nie chcesz.
Przeczytaj więcej o badaniach klinicznych szpiczaka w witrynie Myeloma UK.